Andricus curvator - plantengallen digitaal herbarium

laatst bewerkt (y.m.d): 2010.12.20

Andricus-galsoorten: Draaigal

Andricus-galsoorten

Andricus galsoorten worden veroorzaakt door Galwespen. De meeste soorten galwesp binnen het andricus-geslacht hebben twee generaties, en kennen waardwisseling (dus veroorzaken ook twee soorten gallen).
Bij generatiewisseling ontstaat afwisselend een agame generatie (♀♀) en een bigame generatie (♀♂).
Die wisseling van waard(-plant) bij de Andricus-soorten kan zijn dezelfde soort eik op een andere plek, of een ander soort eik.

Andricus (gal-)soorten op deze site: Andricus index

	Gal maker:		Andricus curvator [Hartig, 1840] {Oud.]: Andricus collaris, Andricus perfoliatus, Cynips axillaris, [Oud.]: Cynips curvator, Cynips tegmentorum, Cynips collaris, [Oud.]: Cynips fasciata, Aphilothrix collaris
	Op/On:		Quercus sp. ( Quercus robur L, Quercus petraea (Mattuschka) Lieblein )

De gal op blad van de Gordelgalwesp werd ook wel Draaier of Draaigal genoemd, omdat galvorming het blad opkrult.
De Gordelgal kromt het blad, en bestaat uit een bolling die aan beide kanten van het blad bol- tot ovaalvormig uitpuilt. De gal kan tot 7 mm lang en tot 3 mm breed worden, en vaak zitten er meerdere gallen vlak bij elkaar. Bovenkant kaal, onderkant licht behaard, kleur eerst lichtgroen (nerfkleurig), later bruin. In de gal ligt een binnengal van zo'n 2 mm doorsnee. De gal ontstaat al in het voorjaar maar blijft lang zichtbaar omdat begalde bladeren meestal niet kaalgegeten worden door de lindenbladwesplarven, en dus niet voortijdig afvallen.
Begalde bladeren zijn meestal vervormd, er zit een draaiing in, vandaar de naam curvator.

De Gordelgalwesp maakt geen deel uit van de Kollari-groep, en is dua niet afhankelijk van Moseik in de wintermaanden. De strategie om te overwinteren is anders. De bigame (♀♂) galwesp generatie overwintert in een gal, en legt na de winter eitjes.

Uit de draaigal komt de agame (♀♀) generatie galwesp. Deze generatie legt eitjes op knoppen van Zomereik of Wintereik.

Uit die knoppen ontstaat de tweede Gordelgalwesp galvorm (Andricus curvator Hartig forma collaris), een ei- tot cylindervormige, 3x2 mm grote, kale, eerst roodachtige, later glanzend bruine gal, met een korte, spitse top met een lichte smalle ring. Het is een galvorm die makkelijk verwisselbaar is met andere knopgallen.
Die gal valt van de boom in oktober, blijft soms ook zitten aan de boom. De dieren (als ei of als larve) overwinteren in die gal. Uit deze larven ontstaan weeer een bigame (♀♂) galwesp generatie, die in het voorjaar de eitjes leggen, waaruit de draaigal weer ontstaat.

In Park Spoorzicht is de draaigal in 2002 en 2003 waargenomen. In recreatiegebied Overdiemen is de gal in 2003 ook aangetroffen.

Lexicon:

WT	NL	EN	DE	FR
	Generatiewisseling	generation alternation	Generationswechsel
	Waardplekwisseling	host location change	Wirtplatzwechsel
	Waardwisseling	host change	Wirtswechsel
Inquiline	koekoeksjong	inquiline	Einmieter	Inquiline
Quercus canariensis W., Syn.: Quercus faginea Lam.	Canarische eik	Algerian oak, Mediterranean oak	Algerische Eiche	Chêne des Canaries, Chêne de Mirbeck
Quercus cerris L.	Moseik	Turkey oak	Zerreiche	Chêne cevelu, Doucier
Quercus ilex L.	Steeneik	evergreen oak, holm oak	Steineiche, Grüneiche	Chêne vert, Chêne yeuse
Quercus robur L.	Zomereik	pedunculate oak, English oak	Stieleiche	Chêne pédonculé
Quercus petraea M. (Li.)	Wintereik	sessile oak, durmast oak	Steineiche, Traubeneiche	Chêne rouvre, Chêne sessile
Quercus pontica K.K	Pontische eik	Armenian oak, Pontic oak	Armenische Eiche, Pontischee Eiche	Chêne d'Arménie Chêne du Pont(in)
Quercus pubescens W.	Zachtharige eik	pubescent oak, white oak	Eichenhain, Flaumeiche	Chêne pubescent, Chêne blanc
Quercus pyrenaica W.	Bergeik , Pyrenese eik	Pyrenean oak	Spanische Eiche, Pyrenäen Eiche	Chêne tauzin, Chêne doux
Quercus suber L.	Kurkeik	cork oak	Korkeiche	Corcier

Vorige scherm